Back to Top

Projekt edukacyjny: Sztuka cerkiewna na przykładzie cerkwi z terenu gminy Łabowa

Projekt realizowały cztery osoby: Dobosz Szymek, Drożdżak Sebastian, Rolka Mateusz, Złocki Patryk - uczniowie IIa. Celem projektu było poznanie zabytków sztuki cerkiewnej z terenu gminy Łabowa. Grupa projektowa zorganizowała wycieczki do cerkwi w gminie Łabowa i Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu oraz konkurs fotograficzny dla gimnazjalistów Detal cerkiewny w obiektywie fotoaparatu.

 Wycieczki szlakiem sztuki cerkiewnej w ramach projektu edukacyjnego

Dnia 26 listopada 2012 pojechaliśmy na wycieczkę do Łosia i Roztoki Wielkiej  w ramach  projektu Sztuka cerkiewna na przykładzie cerkwi z terenu gminy Łabowa. Wyruszyliśmy po lekcjach o godzinie 14.00.
Po przybyciu do cerkwi w Łosiu pani dyrektor poszła po klucze do pani kościelnej. Po otrzymaniu kluczy i zgody na zrobienie zdjęć weszliśmy i obejrzeliśmy piękna technikę zdobienniczą dawnych cerkwi. Zrobiliśmy zdjęcia najciekawszych naszym zdaniem szczegółów. Po zwiedzeniu tej cerkwi pojechaliśmy do następnej znajdującej się w Roztoce Wielkiej. Wzięliśmy klucze i weszliśmy do cerkwi. Udało się nam zrobić kilka bardzo ciekawych zdjęć. Nasza pani opiekun projektu opowiedziała nam o znaczeniu ikonostasów i  o ich wykonawcach.
      6 grudnia 2012 zwiedziliśmy  cerkiew w Maciejowej z panem Jerzym Chronowskim,  dyrektorem GOK w Łabowej, który robił zdjęcia cerkwi profesjonalnym sprzętem. Obejrzeliśmy dokładnie cerkiew i rozmawialiśmy o tym, co w danej cerkwi nam się najbardziej podobało.
      W piątek 22 marca 2013  pojechaliśmy do muzeum w Nowym Sączu dowiedzieć się czegoś więcej o symbolice ikonostasu, zobaczyliśmy tam jedną ikonę ze starej cerkwi w Nowej Wsi która spłonęła w 1975 roku. W muzeum było dużo ciekawych dzieł z dawnych cerkwi Sądecczyzny,  były tam ikony, krzyże cerkiewne i miniaturowy ikonostas, który pokazywał wspaniałości tamtej kultury i religii. Przewodniczka w muzeum opowiedziała nam dużo o zgromadzonych w muzeum zabytkach o ich twórcach dacie powstania i miejscu pochodzenia. potrafiła nam powiedzieć historie każdej ikony. W muzeum było bardzo dużo dzieł podobnych do tych, które widzieliśmy w cerkwiach. przewodniczka poinformowała nas, że muzeum wiele eksponatów przechowuje w magazynach, bo nie ma miejsca na ich wyeksponowanie. Kiedy zwiedziliśmy już całe muzeum i dowiedzieliśmy się wiele o ikonach, podziękowaliśmy przewodniczce i wyszliśmy. Poszliśmy jeszcze na lody.  
Bardzo podobały mi się wszystkie wycieczki projektowe, były bardzo ciekawe i pouczające. Chciałbym jeszcze kiedyś uczestniczyć w takiej wycieczce. Bardzo dziękuje pani dyrektor Celinie Cempie, opiekunowi projektu,  za zorganizowanie tych wyjazdów, które były bardzo ciekawe.

Mateusz Rolka

Układ ikonostasu


Ikonostas budowany jest według określonych reguł. Ikony umieszczone są w rzędach. Każdy rząd ma swój zestaw ikon i swoje znaczenie. W różnych regionach może wyglądać trochę inaczej. W cerkwiach z terenów eparchii przemyskiej mieścił się w niżej przedstawionym schemacie. W opracowaniu rzędy ikonostasu omawiane są w kolejności od dołu do góry.
 
I. Rząd ikon namiestnych
 W rzędzie występują kolejno od lewej: najbardziej czczony lokalny święty (N1), wrota diakońskie północne (Wpn), M.B. Hodigitria lub Eleusa (N2), carskie wrota (CW), Chrystus Nauczający (N3), wrota diakońskie południowe (Wpd), Ikona chramowa – patron lub wezwanie cerkwi (N4). Pod ikonami namiestnymi mogą być umieszczone predelle (PD).


II. Rząd świąteczny (prazdniki)
Ikony określane w kościołach wschodnich jako świąteczne (z ros. prazdniki) są ilustracją wydarzeń z życia Jezusa i Maryi.


Rząd III. Grupa Deesis
Centralnym przedstawieniem w rzędzie jest ikona Deesis, zwana też trimorfonem (grupa trzech postaci). Pośrodku zasiada na tronie Chrystus Pantokrator, po bokach Maria i Jan Chrzciciel zwracają się ku Niemu a obok są apostołowie.

Rząd IV. Prorocy, patriarchowie i ojcowie Kościoła
Rząd proroków pojawił się w ikonostasie na początku XVI w. Przedstawiane są w nim postacie ze Starego Testamentu. Najczęściej spotykani są prorocy, którzy zapowiadali narodzenie Chrystusa.


Zwieńczenie ikonostasu
Najwyżej, centralnie umieszczana jest scena Ukrzyżowania Chrystusa z postaciami Marii i Jana Ewangelisty pod krzyżem.

Złocki Patryk
na podstawie www.wikipedia.pl


Strona 1 z 2